Stanowisko KRF w sprawie zatrudniania dodatkowych osób w przypadku wykonywania praktyk zawodowych fizjoterapeutów

Biorąc pod uwagę fakt, że ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2019 r. w art. 5 ust. 2 pkt 3 wprowadziła możliwość prowadzenia działalności leczniczej przez fizjoterapeutów w formie jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład oraz spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka fizjoterapeutyczna, a jednocześnie zaistniały wątpliwości dotyczące kwestii zatrudniania dodatkowych osób w ramach prowadzenia działalności w takich formach, Krajowa Rada Fizjoterapeutów przyjmuje, co następuje:

Świadczenia zdrowotne mogą być wykonywane w ramach działalności leczniczej. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 2190 z późn. zm.), zwanej dalej ,,udl”  działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Świadczenia zdrowotne w rozumieniu udl to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt. 5 udl podmiot wykonujący działalność leczniczą to: podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 4 ww. ustawy (tj. podmiot leczniczy) oraz lekarz, pielęgniarka, fizjoterapeuta wykonujący/a swój zawód w ramach działalności leczniczej jako praktykę zawodową, o której mowa w art. 5.

Krajowa Rada Fizjoterapeutów stoi na stanowisku, że wykonywanie działalności leczniczej w ramach: indywidualnej praktyki fizjoterapeutycznej, indywidualnej praktyki fizjoterapeutycznej wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualnej praktyki fizjoterapeutycznej wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład – polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych osobiście (indywidualnie) przez fizjoterapeutę. Natomiast wykonywanie działalności leczniczej w ramach grupowej praktyki fizjoterapeutycznej polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych wyłącznie przez fizjoterapeutów tworzących spółkę cywilną, jawną albo partnerską (art. 19a ust. 4 udl).

Ustawa o zawodzie fizjoterapeuty nie rozstrzyga w żaden sposób kwestii możliwości zatrudniania przez fizjoterapeutów prowadzących indywidualną praktykę fizjoterapeutyczną innych osób udzielających świadczeń zdrowotnych. Jednak w opinii Krajowej Rady Fizjoterapeutów ustawodawca w trosce o dobro i bezpieczeństwo pacjenta oraz osób udzielających świadczeń zdrowotnych, wyraźnie umożliwił w udl osobom fizycznym będącym przedsiębiorcami dwie formy prowadzenia działalności leczniczej, w których odpowiedzialność za wszelkie szkody będące następstwem udzielania świadczeń ponoszą odpowiednio: podmiot leczniczy będący tym przedsiębiorcą oraz bezpośrednio osoba udzielająca świadczeń zdrowotnych (w przypadku praktyki zawodowej). Ponadto art. 19a ust. 4 udl wyraźnie wskazuje, że w ramach grupowej praktyki fizjoterapeutycznej świadczeń zdrowotnych udzielać mogą wyłącznie fizjoterapeuci tworzący spółkę. Analogicznie w ramach indywidualnej praktyki zawodowej, świadczeń zdrowotnych powinien udzielać wyłącznie fizjoterapeuta prowadzący tę praktykę.

Krajowa Rada Fizjoterapeutów stoi na stanowisku, że w ramach praktyki zawodowej fizjoterapeuta (fizjoterapeuci) mogą zatrudniać osoby do wykonywania czynności pomocniczych (mowa tu przede wszystkim o takich czynnościach jak np. przyjmowanie zgłoszeń pacjentów i umawianie wizyt, zadania administracyjne, prowadzenie systemu informatycznego, księgowości, prace porządkowe itd.), ale nie powinny to być osoby udzielające świadczeń zdrowotnych w ramach tych praktyk.      

W opinii Krajowej Rady Fizjoterapeutów w ramach indywidualnej praktyki fizjoterapeutycznej nie jest wskazane zatrudnianie innych fizjoterapeutów udzielających świadczeń zdrowotnych, co wynika ze specyfiki tej formy udzielania świadczeń zdrowotnych, polegającej na osobistym wykonywaniu zawodu fizjoterapeuty, tj. wykonywaniu zawodu we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Osobista odpowiedzialność rodzi skutki m.in. w zakresie uprawnień i obowiązków dotyczących prowadzenia dokumentacji medycznej, przetwarzania danych osobowych, czy też obowiązków podatkowych. Wskazać należy na to, że zatrudnianie w ramach indywidualnych praktyk fizjoterapeutycznych innych fizjoterapeutów niosłoby dla zatrudniających konsekwencje rozszerzonej odpowiedzialności za podległe im osoby: cywilnej, administracyjnej, w zakresie prowadzonej dokumentacji medycznej i ochrony danych osobowych oraz związanej z zadaniami nałożonymi na pracodawcę. W przypadku zaś zawierania umów cywilnoprawnych niebędących umowami o pracę, forma ta niosłaby negatywne konsekwencje dla fizjoterapeutów będących zleceniobiorcami. Wobec braku ustawowego obowiązku zawarcia przez takie osoby umowy OC pozostawałyby one bowiem w wielu przypadkach bez żadnej ochrony ubezpieczeniowej.

Warto zwrócić uwagę, że rozporządzenie właściwego do spraw instytucji finansowych wydawane na podstawie art. 25 ust. 5 udl określające szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmującego szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach wykonywania działalności leczniczej oraz minimalną sumę gwarancyjną, wyróżnia także różne minimalne sumy gwarancyjne ubezpieczenia OC jakim jest objęta odpowiedzialność cywilna podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Różnice w minimalnych sumach gwarancyjnych wynikają głównie z tego, że w przypadku indywidualnej praktyki zawodowej ubezpieczenie OC obejmuje szkody wyrządzone tylko i wyłącznie przez osobę udzielającą świadczeń zdrowotnych osobiście (indywidualnie) tj. lekarza, pielęgniarkę, fizjoterapeutę prowadzących indywidualną lub grupową praktykę zawodową. Natomiast ubezpieczenie OC podmiotu leczniczego obejmuje szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych przez wszystkie osoby zatrudnione przez podmiot leczniczy.

Biorąc więc pod uwagę regulacje prawne związane z obowiązkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą, wszelkie szkody (majątkowe i niemajątkowe) będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych przez osoby zatrudnione w ramach indywidualnej praktyki zawodowej będą obciążały bezpośrednio fizjoterapeutę zatrudniającego inną osobę udzielającą świadczeń zdrowotnych nieobjętą ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej indywidualnej praktyki zawodowej zatrudniającego.

Zatrudnianie fizjoterapeutów w ramach indywidualnych praktyk fizjoterapeutycznych może rodzić na dzień dzisiejszy także nieprzewidziane konsekwencje związane z obowiązkami dotyczącymi ubezpieczenia społecznego czy obowiązkami podatkowymi i wpływać na sposób wykonywania zawodu fizjoterapeuty.

Z uwagi na powyższe, Krajowa Rada Fizjoterapeutów stoi na stanowisku, że w przypadku chęci nawiązania przez fizjoterapeutę współpracy z innym fizjoterapeutą w ramach działalności leczniczej, rekomendowana jest forma grupowej praktyki fizjoterapeutycznej. Natomiast formą prowadzenia działalności leczniczej dedykowaną w przypadku zatrudniania osób udzielających świadczeń zdrowotnych, w tym wykonujących zawód medyczny, w szczególności innych fizjoterapeutów, jest podmiot leczniczy.

Pismo do Pani poseł Ewy Tomaszewskiej w związku z pytaniami dotyczącymi projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw

W związku z pytaniami poseł Ewy Tomaszewskiej podczas pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2903) w dniu 23 października 2018 roku o „patologicznie wysokie wynagrodzenia” w samorządzie zawodowym fizjoterapeutów KIF wystosowała do pani poseł list z wyjaśnieniami.

Wynagrodzenia wszystkich organów (Krajowej Rady Fizjoterapeutów, członków prezydium, sądów i rzecznika oraz komisji rewizyjnej) są jawne, a wszystkie decyzje podejmowane są na zasadach demokratycznych. Informacje na ten temat znajdują się w każdorazowo publikowanej na stronie www KIF uchwale o realizacji budżetu podejmowanej po zamknięciu roku kalendarzowego.

Wynagrodzenia dla organów Krajowej Izby Fizjoterapeutów uchwala demokratycznie wybrany Krajowy Zjazd Fizjoterapeutów. W roku 2016 odbył się pierwszy zjazd, który ustanowił wysokość tychże wynagrodzeń (nr uchwały 19/I KZF/2016).

Średnie miesięczne wynagrodzenie dla członków organów wynosi w pierwszych dziewięciu miesiącach 2018 roku 730,63 zł. W roku 2017 ich poziom był podobny.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną treścią listu

Pismo do Pani poseł Ewy Tomaszewskiej

Komunikat dotyczący pisma Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia w sprawie art 143

W związku z pismem Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia z dnia 7 czerwca 2018 r., znak: NSM.0213.113.2018 skierowanym do Pana Marka Kiljańskiego Prezesa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii (opublikowanym na stronie internetowej http://fizjoterapia.org.pl/) zawierającym opinię w zakresie obowiązku wynikającego z art. 143 ust. 2 w zw. z art. 143 ust. 4 oraz interpretacji art. 28 przepisów ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty (Dz. U. z 2018 r. poz. 505 i 1000), Krajowa Rada Fizjoterapeutów uprzejmie informuje, że podtrzymuje dotychczasowe stanowisko w tej kwestii, zgodnie z którym przepis art. 143 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty jest regulacją o charakterze przejściowym i jako wyjątek od przepisów merytorycznych ustawy, w tym art. 28 nie może być interpretowany rozszerzająco. Z art. 143 ust. 4 wyraźnie wynika, że osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy łącznie spełniają warunki określone w  art. 13 ust. 1 pkt 1 -5, mogą wykonywać zawód fizjoterapeuty w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy bez uzyskania wpisu do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów. Termin ten upływa 31 maja 2018 r. A contrario po tym dniu możliwe jest wykonywanie tego zawodu po uzyskaniu wpisu do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów. Dodatkowo przepisy karne zawarte w ustawie penalizują posługiwanie się tytułem zawodowym fizjoterapeuty bez wymaganych uprawnień oraz dopuszczenie do udzielania świadczeń z zakresu fizjoterapii osoby nieposiadającej prawa wykonywania zawodu. Przepis art. 143 ust. 2 zakreśla jedynie termin na złożenie wniosku o wpis do rejestru. Wobec treści art. 143 ust. 4, art. 28 i przepisów karnych wątpliwa jest interpretacja, że złożenie wniosku w tym terminie sanuje wykonywanie zawodu fizjoterapeuty po dniu 31 maja 2018 r. bez wymaganego wpisu do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów.

Należy mieć na uwadze, że ww. przepisy, zwłaszcza przepisy karne, stanowią również podstawę  działań organów ścigania, czy też wyroków sądowych, a opinia Ministerstwa Zdrowia dla tych organów nie jest wiążąca. Stanowisko Krajowej Rady Fizjoterapeutów wynika z chęci uchronienia fizjoterapeutów, ich pracodawców oraz pacjentów, którym udzielane są świadczenia przed ewentualnymi niekorzystnymi skutkami niespójnych przepisów, zarówno w sferze zatrudnienia tej grupy zawodowej, jak i odpowiedzialności karnej, cywilnej, czy też zawodowej. Cezura czasowa – 31 maja 2018 r. jako data ostateczna, do której możliwe było wykonywanie zawodu fizjoterapeuty bez wpisu do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów ułatwia stosowanie innych przepisów ustawy dotyczących zarówno wykonywania zawodu fizjoterapeuty, jak i funkcjonowania organów samorządu  zawodowego, a także realizację umów z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ponadto należy podkreślić, że zawód fizjoterapeuty jest zawodem zaufania publicznego, a samorząd zawodowy sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Wpis do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów i możliwość weryfikacji fizjoterapeuty daje pacjentowi gwarancję jego profesjonalizmu i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń. W sytuacji wątpliwości, czy dana osoba posiada uprawnienia do wykonywania zawodu z powodu braku wpisu do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów interes publiczny może zostać naruszony.

W związku z przedmiotową opinią zostało skierowane przez Prezesa Krajowej Rady Fizjoterapeutów pismo do Ministerstwa Zdrowia z prośbą o uzupełnienie opinii o kwestie rozstrzygające problemy, które pojawiły się w zakresie stosowania przepisów w związku z przedstawioną interpretacją, zgodnie z którą de facto nie ma zastosowania art. 143 ust. 4 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty.

Problemy te dotyczą m.in.

  1. W jaki sposób pracodawca przed dopuszczeniem do wykonywania zadań zawodowych (dotyczy to także osób już zatrudnionych) może zweryfikować po dniu 31 maja 2018 r., że fizjoterapeuta złożył wniosek o przyznanie prawa wykonywania zawodu do dnia 31 maja 2018 r. i że jest to fizjoterapeuta, o którym mowa w art. 143 ust. 1 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty.
  2. Czy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z powodu nieuzyskania przez fizjoterapeutę wpisu do Krajowego Rejestru Fizjoterapeutów do dnia 31 maja 2018 r., zwłaszcza w kontekście art. 28 ust. 2 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty i przepisów karnych oraz wymagań NFZ.
  3. Jaki wpływ na odpowiedzialność pracodawcy i osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych będzie miała uchwała o odmowie stwierdzenia prawa wykonywania zawodu fizjoterapeuty wydana w wyniku wniosku złożonego przed dniem 31 maja 2018 r.