ICF w polskim systemie opieki zdrowotnej – fakty, mity, realne potrzeby
W maju br. minęło dokładnie 20 lat od opublikowania Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF). ICF jest powszechnie znaną na świecie klasyfikacją służącą do opisu stanu funkcjonowania człowieka, a jednak nadal jej stosowanie niejednokrotnie stanowi problem i wiąże się z wieloma wyzwaniami. Światowa Organizacja Zdrowia podkreśla, że funkcjonowanie powinno być trzecim, obok śmiertelności i zachorowalności, wskaźnikiem zdrowia opartym właśnie o ICF. Klasyfikacja znana jest od wielu lat, ale jedną z prawdopodobnych przyczyn braku jej powszechnego stosowania na wielu płaszczyznach jest to, że jest modelem teoretycznym, którego używanie w praktyce klinicznej może być trudne i czasochłonne. 27 maja, z inicjatywy Krajowej Izby Fizjoterapeutów i przy wsparciu Fundacji Aktywnej Rehabilitacji, odbyła się konferencja online „ICF w polskim systemie opieki zdrowotnej – fakty, mity, realne potrzeby”. Celem spotkania była dyskusja na temat zabezpieczenia potrzeb funkcjonalnych społeczeństwa polskiego dzięki wspólnej interpretacji i jednolitemu wdrażaniu narzędzi opartych na ICF, a w konsekwencji także integracji usług ochrony zdrowia z innymi usługami publicznymi w zakresie polityki społecznej, edukacji i rynku pracy. Korzyści z jednolitego wdrażania ICF wiążą się z możliwością uzyskania pełnego „opisu” osoby, a co za tym idzie – możliwością realizacji kluczowego celu, jakim jest poprawa jej funkcjonowania. Do debaty zaprosiliśmy ekspertów specjalizujących się w ICF zarówno z zagranicy jak i z Polski. Podczas dwugodzinnej debaty dyskutowano m.in. na takie tematy jak: Główne założenia inicjatywy Rehabilitacja 2030 i trzeci wskaźnik zdrowia – funkcjonowanie. Korzyści płynące ze stosowania ICF i WHODAS 2.0. – Nenad Kostanjsek – przedstawiciel WHO ds. klasyfikacji ICD-11 i ICF, współautor WHODAS 2.0; ICF w systemie ochrony zdrowia oraz jej znaczenie dla korzyści ekonomicznych państwa. – Prof. Jerome Bickenbach – przedstawiciel ICF Research Branch, Wydział Nauk o Zdrowiu i Polityki Zdrowotnej na Uniwersytecie w Lucernie; ICF w edukacji. – Elżbieta Neroj – radca generalny w Departamencie Wychowania i Kształcenia Integracyjnego, Ministerstwo Edukacji i Nauki; Dobre praktyki ICF. Od opieki zdrowotnej po aktywizację zawodową i społeczną. – Robert Jagodziński – wiceprezes Fundacji Aktywnej Rehabilitacji; ICF w praktyce klinicznej. Przykłady wdrożeń. Rehabilitacja jako inwestycja. – Ernest Wiśniewski – wiceprezes Krajowej Rady Fizjoterapeutów. Pośród zaproszonych gości byli przedstawiciele m. in. Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Narodowego Funduszu Zdrowia, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, a także przedstawiciele uczelni wyższych oraz World Physiotherapy i WHO. Stoimy na stanowisku, że rozpowszechnianie ICF jest niezwykle ważne i potrzebne, ale aby było skuteczne i przynosiło oczekiwany efekt musi odbywać się w pełnym zrozumieniu oraz we współpracy międzyresortowej na wielu płaszczyznach. Dlatego też konferencja odbyła się w gronie przedstawicieli różnych instytucji, z którymi wymiana doświadczeń i dobrych praktyk jest kluczowa. Wspólne i jednolite wdrażanie ICF do polskiego systemu ochrony zdrowia, a także innych usług publicznych musi odbywać się w sposób skoordynowany. Dyskusja ekspertów pokazała jak bardzo ważne jest wprowadzenie uniwersalnego języka, który pozwala przekazywać informacje o stanie funkcjonowania człowieka w systemach opieki medycznej, społecznej i edukacji. Podczas debaty dyskutowano także co należy zrobić, aby katalog realnych korzyści wynikających z systemowego wprowadzania ICF był jak
