Skłonność techników fizjoterapii do podjęcia tzw. „studiów pomostowych”
Raport z badania na zlecenie Prezydium Krajowej Rady Fizjoterapeutów.
1. Wprowadzenie do raportu
W dniach 22-30 czerwca 2020 roku Krajowa Izba Fizjoterapeutów w Polsce rozesłała do techników fizjoterapii drogą elektroniczną zaproszenie do wzięcia do udziału w badaniu dotyczącym zapotrzebowania na tzw. „magisterskie studia pomostowe” z dziedziny fizjoterapii. Informowaliśmy o tym w komunikacie opublikowanym na stronie KIF: https://kif.info.pl/kif-zbada-czy-technicy-fizjoterapii-chca-kontynuowac-ksztalcenie/ Z 8081 (stan na 30.06.2020 r.) techników fizjoterapii w Polsce udział w badaniu wzięło 3 440 techników fizjoterapii, z czego w stopniu wystarczająco pełnym badanie uzupełniło 2 788 z nich. Po standaryzacji względem płci, wieku i miejsca zamieszkania (województwa), struktura płci i wieku badanej próby niemal dokładnie pokrywa się z ogólnopolską strukturą techników fizjoterapii w Polsce (wskaźnik podobieństwa struktur). Odnotowano także dokładne dopasowanie struktury województwa zamieszkania respondentów z ogólnokrajową populacją techników fizjoterapii w Polsce, stąd wynik prezentowanego badania mogą być uznawane za reprezentatywne.
Największa część techników fizjoterapii pracuje w szpitalu (28,7%), tylko nieznacznie mniej w przychodni (26,4%), zaś w dalszej kolejności w DPS-ach (9,1%), sanatoriach (8,9%), prywatnych gabinetach (6,8%) oraz w ambulatoriach (5,0%). W pozostałych miejscach zatrudnienia pracowało mniej niż 5% techników fizjoterapii. Większość techników fizjoterapii w Polsce uzyskuje dochód netto na poziomie od 2000 do 3000 zł, 23% techników zarabia poniżej 2000 zł netto, około co dziewiąty technik fizjoterapii zarabia od 3000 do 4000 zł, zaś co dwudziesty osiąga dochód powyżej 4000 złotych.
2. Skłonność techników fizjoterapii do podejmowania tzw. studiów pomostowych oraz aspekty z nią związane.
Zapytano techników fizjoterapii, czy gdyby powstała możliwość podjęcia tzw. pomostowych studiów magisterskich, to czy skorzystaliby z takiej możliwości. Zdecydowaną chęć podjęcia wspomnianych studiów zadeklarowało 28% techników fizjoterapii, zaś dalsze 28% raczej skłaniałoby się do podjęcia takich studiów. Relatywnie niskie zainteresowanie pomostowymi studiami magisterskimi zadeklarowało 14% techników fizjoterapii, zaś dalsze 18% cechowało się zdecydowanym brakiem zainteresowania odnośnie ich podjęcia. Co ósmy badany nie potrafił zadeklarować swojego zainteresowania podjęciem analizowanej formy kształcenia (zob. wykres 1).
Techników fizjoterapii, którzy zadeklarowali co najmniej rozważanie podjęcie omawianych studiów, zapytano czy nadal podtrzymywaliby swoją deklaracje, gdyby te studia okazałyby się, przynajmniej częściowo, odpłatne. Nieco częściej niż co czwarty (27,9%) technik fizjoterapii deklarował podjęcie takich studiów tylko wówczas, gdyby były one bezpłatne, co czwarty (25,5%) technik byłby skłonny zapłacić za studia, ale nie więcej niż 1000 złoty za semestr, dalsza jedna czwarta techników byłaby skłonna zapłacić do 2000 złotych za semestr (26,8%), zaś powyżej 2500 złotych za semestr byłoby skłonne zapłacić już tylko 12% techników fizjoterapii (zob. wykres 2). Odnosząc się do częstotliwości związanych ze studiami zjazdów należy zauważyć, iż zgodnie z wynikami badania, do dwóch weekendowych zjazdów miesięcznie akceptowałoby blisko 85% techników fizjoterapii zainteresowanych studiami, trzy zjazdy akceptowane byłyby już przez tylko ¼ techników fizjoterapii, zaś zjazdy w każdy weekend akceptowałoby zaledwie niespełna 10% zainteresowanych studiami techników fizjoterapii (zob. wykres 3).
Jak wykazują wyniki badań, wprowadzenie możliwości zdalnej realizacji studiów znacząco zwiększyłoby skłonność techników fizjoterapii do podjęcia studiów. Blisko 85% wskazało, iż zdalna forma studiów zwiększyłaby ich skłonność do ich podjęcia, zaś przeciwny pogląd wyraziło tylko niespełna 5% techników fizjoterapii (zob. wykres 4).
Techników fizjoterapii, którzy zdecydowanie nie zamierzają podejmować tzw. pomostowych studiów magisterskich, poproszono o wskazanie motywów ich decyzji. Wyniki przeprowadzonego badania wskazują, iż najczęściej technicy argumentowali to tym, iż ich zdaniem ukończenie takich studiów nie poprawiłoby ich sytuacji zawodowo-finansowej (38,0%). Często technicy wskazywali na fakt, że „odwykli” od cyklicznej nauki (28,8%), a także na niemożność podjęcia takich studiów z uwagi na ich sytuację finansową (24,7%) czy rodzinną (17,8%). Blisko co czwarty technik przyznał, iż od studiów preferuje tradycyjne kursy zawodowe (24,0%). Aktualna sytuacja zawodowa (10,1%) lub zamieszkiwanie daleko od uczelni wyższej o profilu medycznym (7,2%) relatywnie rzadko wskazywana było jako przeszkoda do podejmowania analizowanych studiów.
3. Determinanty skłonności techników fizjoterapii do podejmowania tzw. studiów pomostowych oraz szacowana liczba techników fizjoterapii, którzy byliby skłonni takie studia podjąć.
Na potrzeby analiz czynników warunkujących skłonność techników fizjoterapii do podjęcia studiów, za osoby skłonne podjąć takie studia uznano zarówno osoby, które wyrażały to w sposób zdecydowany („Zdecydowanie tak”), jak również te, które raczej zamierzały je podjąć („Raczej tak”). Przeprowadzona analiza wykazała, że wyższą skłonnością do podjęcia studiów magisterskich cechowali się mężczyźni niż kobiety. Zamiar zapisu na takie studia, wśród techników fizjoterapii, deklaruje 2/3 mężczyzn oraz nieco ponad połowa kobiet.
Skłonność do podjęcia studiów jest silnie zdeterminowana przez wiek. Wśród techników fizjoterapii do 39 roku życia, zamiar podjęcia studiów deklaruje ¾ z nich, tylko nieznacznie mniej, tj. około 70% techników między 40 a 49 rokiem życia deklaruje podobny zamiar. Wśród osób między 50 a 59 rokiem życia podjęcie studiów deklaruje już niespełna połowa badanych, zaś wśród osób 60-letnich lub starszych – co trzeci.
Znaczący wpływ na skłonność wśród techników fizjoterapii do podjęcia studiów wywiera miejsce zatrudnienia. Najwyższą skłonnością cechowali się technicy prowadzący indywidualną technikę fizjoterapeutyczną (70,7%), zaś w dalszej kolejności osoby zatrudnione w ambulatorium (66,8%) i DPS-ach (61,0%). Najniższą częstością deklarowania chęci podjęcia studiów odznaczali się technicy zatrudnieni w przychodniach.
Dokonane w oparciu o wyniki badania szacunki (skorygowane odpowiednio o znaną prawidłowość, że deklarowana gotowość do podjęcia takich działań nie zawsze przekłada się na faktyczne ich podjęcie) wskazują, że liczba techników fizjoterapii, którzy bardzo realnie rozważają podjęcie studiów pomostowych wynosi około 1 115 osób. Zróżnicowanie terytorialne liczby studentów realnie rozważających podjęcie studiów zawiera Mapa 1.
Analiza przedstawionych na mapie danych wskazuje, że najwyższą liczbą techników fizjoterapii bardzo realnie zainteresowanych studiami odznacza się województwo śląskie (ok. 150), mazowieckie (ok. 113) i małopolskie (ok. 98), najniższą zaś województwo opolskie (ok. 15), podlaskie (24) i świętokrzyskie (31).
4. Podsumowanie i wnioski końcowe
Wynik przeprowadzonego badania oraz opracowane szacunki wskazują, że bardzo realnie podjęcie studiów pomostowych rozważa ponad 1000 techników fizjoterapii w Polsce (około co ósmy). Jak wykazały wyniki przeprowadzonych analiz, ich ostateczna decyzja uzależniona będzie od kosztów studiów (zalecany jest koszt nie wyższy niż 1000 zł na semestr), liczby weekendów w miesiącu, w których planowane są zjazdy (zalecane są co najwyżej dwa weekendy w miesiącu), okresu ich trwania (zaleca się nie dłuższe niż 2 letnie) oraz ich formy (zdalnej, mieszanej albo stacjonarnej, uczestnicy badania zdecydowanie opowiadają się za formą zdalną).
Najwyższą skłonnością do podjęcia takich studiów cechują się osoby do 50 roku życia, częściej mężczyźni niż kobiety, prowadzący praktykę fizjoterapeutyczną lub zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę oraz osiągający relatywnie wysokie dochody.
Opracowanie raportu: dr Witold Śmigielski, Dział Analiz i Statystyki KIF.
