Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wykonywania świadczeń fizjoterapeutycznych

Z dniem ogłoszenia, tj. 31 marca 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów  z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Rozporządzenie to utrzymuje ograniczenie w zakresie udzielania świadczeń lecznictwa uzdrowiskowego oraz wprowadza nowe czasowe ograniczenia m.in. wykonywania działalności leczniczej , w tym polegające na zaprzestaniu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu rehabilitacji leczniczej, zarówno w podmiotach wykonujących działalność leczniczą (podmiotach leczniczych i praktykach zawodowych) komercyjnie, jak i związanych umową z Narodowym Funduszem Zdrowia.

 Z zakazu wyłączone zostały przypadki, gdy:

1. zaprzestanie rehabilitacji groziłoby poważnym pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta;
2. świadczenia udzielane są za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności;
3. świadczenia udzielane są w ramach kardiologicznej telerehabilitacji hybrydowej;
4. dotyczy świadczeń stacjonarnych finansowanych ze środków publicznych udzielanych w ramach ciągłości i kontynuacji leczenia pacjentom przeniesionym bezpośrednio z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby (tj. oddziału zajmującego się leczeniem choroby będącej podstawą skierowania pacjenta do rehabilitacji stacjonarnej);
5. dotyczy to świadczeń rehabilitacji leczniczej udzielanych w warunkach stacjonarnych finansowanych ze środków publicznych rozpoczętych najpóźniej w dniu 1 kwietnia 2020 r., do dnia zakończenia udzielania tych świadczeń (świadczenia stacjonarne rozpoczęte najpóźniej w dniu 1 kwietnia 2020 r. mogą być kontynuowane na dotychczasowych zasadach i nie stosuje się do nich warunku przeniesienia bezpośrednio z ośrodka leczenia ostrej fazy choroby).

Zatem rozporządzenie nakazuje zaprzestanie prowadzenia świadczeń rehabilitacyjnych (realizowanych w trybie  ambulatoryjnym, domowym, dziennym i stacjonarnym) udzielanych bezpośrednio, z wyłączeniem sytuacji, w których rehabilitacja jest bezwzględnie wymagana z uwagi na stan zdrowia pacjenta. Alternatywą ma być udzielanie świadczeń za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

Zdaniem KIF szczególną uwagę należy zwrócić na wyłączenie związane  z udzielaniem świadczeń w sytuacjach, gdy zaprzestanie rehabilitacji może grozić poważnym pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta.

 Z uwagi, iż przepisy nie precyzują, co oznacza przesłanka „poważnego pogorszenia stanu zdrowia pacjenta” w ocenie KIF przyjąć należy, że chodzi tu o każdą sytuację ocenioną indywidualnie przez osobę wykonującą zawód medyczny (fizjoterapeutę) na podstawie wskazań aktualnej wiedzy medycznej jako mającą bezpośredni wpływ na możliwość powrotu pacjenta do zdrowia czy prowadzenia dalszego leczenia. Jednocześnie nie wystarczy jakiekolwiek zagrożenie, ale musi to być zagrożenie poważne. Takie zagrożenie występuje m.in., gdy brak rehabilitacji może spowodować nieodwracalne skutki. Dodatkowo fizjoterapeuta, decydując się na udzielenie świadczenia bezpośrednio, powinien wykluczyć możliwość udzielenia świadczeń fizjoterapeutycznych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, zarówno ze względu na stan kliniczny, jak i możliwości techniczne po stronie pacjenta.

Analizując każdą sytuację indywidualnie fizjoterapeuta powinien nie tylko uwzględnić problem zdrowotny, który jest podstawą rehabilitacji, ale również zagrożenie związane z rozprzestrzenianiem się zakażenia. W tym zakresie aktualne są dotychczasowe wytyczne i zalecenia KIF, w tym dostępne tutaj: https://kif.info.pl/zachowanie-zasad-bezpieczenstwa-w-czasie-pandemii-wytyczne-i-zalecenia/ Na mocy rozporządzenia w systemie e-WUŚ mogą być zawarte informacje o poddaniu świadczeniobiorcy kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Pamiętać bowiem należy, że ograniczenia wprowadzone rozporządzeniem w pierwszej kolejności mają zabezpieczyć obywateli przed rozprzestrzenianiem się COVID-19, a fizjoterapeuta jest obowiązany wykonywać swój zawód z należytą starannością, zgodnie z zasadami etyki zawodowej, poszanowaniem praw pacjenta, dbałością o jego bezpieczeństwo i wykorzystując wskazania aktualnej wiedzy medycznej. Biorąc pod uwagę, że zasadą jest zaprzestanie udzielania świadczeń, w przypadku wątpliwości, KIF rekomenduje decyzję na korzyść tej zasady, a nie wyjątku od niej.

W przypadku stwierdzenia, że istnieją uzasadnione przesłanki do udzielenia świadczenia w indywidualnej dokumentacji medycznej należy odnotować fakt przyjęcia pacjenta oraz wyjaśnić przesłanki stanowiące podstawę uznania, że jest to przypadek, gdy zaprzestanie rehabilitacji będzie groziło poważnym pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta. Jednocześnie KIF rekomenduje odnotowywanie w indywidualnej dokumentacji medycznej także faktu nieudzielenia świadczenia w przypadku stwierdzenia, że nie zachodzą powyższe przesłanki umożliwiające udzielenie świadczenia poprzez wpis „Nie udzielono świadczenia w związku z § 10 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.”.

Odnosząc się do możliwości udzielania świadczeń opieki zdrowotnej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności rozporządzenie przewiduje czasowe potwierdzenie przez świadczeniodawcę tożsamości świadczeniobiorcy na podstawie danych przekazanych przez tego świadczeniobiorcę za pośrednictwem tych systemów, w tym przez telefon. W razie niepotwierdzenia prawa świadczeniobiorcy do świadczeń opieki zdrowotnej świadczeniobiorca może złożyć oświadczenie o przysługującym mu prawie do świadczeń opieki zdrowotnej za pośrednictwem tych systemów, w tym przez telefon.

Ponadto w okresie ograniczenia nie ma zastosowania wymóg dostarczenia oryginału skierowania nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia wpisania na listę oczekujących na udzielenie Świadczeniobiorca ma obowiązek dostarczyć świadczeniodawcy oryginał skierowania w terminie 21 dni od dnia zakończenia okresu epidemii, jednakże nie później niż w dniu udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej wykonywanego na podstawie tego skierowania.

Świadczeniobiorca, który w okresie stanu epidemii nie zgłosił się na ustalony termin udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej i został z tego powodu skreślony z listy oczekujących podlega przywróceniu na tę listę bez konieczności uprawdopodobnienia, że niezgłoszenie się nastąpiło z powodu siły wyżej.

Rozporządzenie przewiduje również czasowe zaprzestanie udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu programów zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, w pojazdach (pracowni mobilnej). W opinii KIF nie dotyczy to realizacji programów zdrowotnych leczenia dorosłych oraz dzieci ze śpiączką.

Poniżej prezentujemy całą treść rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020.