Prezes KRF powołał dr Annę Pyszorę na doradcę Prezesa KRF ds. Fizjoterapii Chorych z Covid-19.
Gratulujemy nowej roli, a przy okazji poprosiliśmy o odpowiedzi na kilka pytań dotyczących fizjoterapii pacjentów z koronawirusem.
Na COVID nie ma lekarstwa, nie ma szczepionki…? Czy mogę coś zrobić, żeby przygotować swój organizm?
Anna Pyszora specjalista fizjoterapii, doradca Prezesa KRF ds. Fizjoterapii Chorych z Covid-19: Po pierwsze – najważniejsze to robić wszystko, aby uniknąć zakażenia. Stosowanie się do wszystkich zaleceń, ograniczających transmisję wirusa jest w tym zakresie kluczowe.
Po drugie – pamiętajmy, że warto, np. poprzez wprowadzenie „dobrych nawyków” i odpowiedniego stylu życia realnie wpłynąć na poprawę swojej odporności. Mam tu na myśli m.in. aktywność fizyczną (np. spacer w parku lub lesie, marszobieg, ćwiczenia wykonywane w domu), zadbanie o odpowiednią ilość snu i zbilansowaną dietę. Może brzmi to banalnie, ale poprzez wykonywanie ćwiczeń realnie wpływamy na swoją odporność i jesteśmy w stanie w tak prosty sposób zwiększyć swoje szanse na sukces w walce z panującą pandemią koronawirusa (SARS-Cov-2). Serce, płuca, układ kostny, mięśnie potrzebują ruchu, by właściwie pracować. Zresztą aktywność fizyczna wspomaga nie tylko odporność na koronawirusa, ale także przeciwdziała wielu innymi groźnym chorobom.
Po trzecie wreszcie: ruch jest dla każdego. Musi być tylko właściwie dobrany. Jeśli z powodów chorób czy niepełnosprawności mamy obawy związane z aktywnością, to warto o pomoc poprosić fizjoterapeutę. On przygotuje bezpieczny program ćwiczeń, który będzie uwzględniał ograniczenia i środki ostrożności wynikające z występowania określonych chorób przewlekłych, a także pokaże jak prawidłowo wykonać ćwiczenia. Tym zajmują się fizjoterapeuci na całym świecie: profilaktyką.
Jestem już chory. Mam duszności… Co może mi pomóc w domowych warunkach?
AP: Chorzy z COVID-19 bardzo często skarżą się na duszność. Objaw ten jest źródłem dużego dyskomfortu i niepokoju. W warunkach domowych źródłem pomocy może być porada, której udziela wielu fizjoterapeutów, realizowana za pośrednictwem telefonu lub komunikatorów internetowych. Fizjoterapeuta może doradzić w zakresie przyjmowania odpowiedniej pozycji, zmniejszającej uczucie duszności, a także w kwestii stosowania wybranych technik z zakresu fizjoterapii oddechowej i innych niefarmakologicznych metod leczenia duszności.
Bardzo ważne, aby zaznaczyć, że w przypadku COVID-19 ciężka duszność może wskazywać na zaostrzenie choroby, co może wymagać pilnej konsultacji lekarskiej i hospitalizacji.
Po co jest obecność fizjoterapeutów przy tych, którzy leżą pod respiratorami? Przecież oni są w bardzo ciężkim stanie, są podłączeni do aparatury, nie ruszają się, nie mogą więc wykonywać żadnych ćwiczeń?
AP: Fizjoterapeuci pełnią bardzo ważną rolę w procesie leczenia chorych z ciężkim przebiegiem COVID-19, którzy przebywają na oddziałach intensywnej terapii. Są niezbędnym ogniwem kompleksowej, profesjonalnej i zespołowej opieki nad chorym wentylowanym mechanicznie, czyli takim, który korzysta z respiratora. Zakres działań fizjoterapeutów jest bardzo szeroki i zależy od stanu pacjenta. Obejmuje m.in. właściwe pozycjonowanie chorych, pozwalające na bardziej efektywną wentylację oraz wspomaganie procesu mobilizacji i ewakuacji wydzieliny. Chcę podkreślić, że fizjoterapia prowadzona na oddziałach intensywnej terapii pozwala uniknąć szeregu powikłań, stanowiących dodatkowe zagrożenie życia chorego. Natomiast w sytuacji, kiedy stan ogólny pacjenta się ustabilizuje dzięki fizjoterapeutom możliwe jest rozpoczęcie procesu odzyskiwania utraconej sprawności. Często Ci pacjenci nie są w stanie poruszać samodzielnie rękoma, nie mówiąc już o wstawaniu czy chodzeniu. Dzięki nam zwiększa się ich szansa na przeżycie.
A co po covidzie? Czy ludzie, którzy wyzdrowieli wymagają jeszcze pomocy?
AP: Dotychczasowe doniesienia naukowe wskazują, że chorzy, którzy przebyli COVID-19 zgłaszają różne problemy. Jeden z moich pacjentów opisał to w następujący sposób: „Cieszę się, że mam to już za sobą, ale przyznam, że nie czuję się najlepiej, brakuje mi sił, ciągle czuję się zmęczony, bardzo trudno mi się na czymkolwiek się skoncentrować”. Ważne, aby w takiej sytuacji jak najszybciej podjąć działania poprawiające tolerancje wysiłku fizycznego, zmniejszyć uczucie zmęczenia i poprawić ogólne samopoczucie pacjenta. Te bardzo istotne cele realizuje fizjoterapia, a sam fizjoterapeuta jest profesjonalistą, który w tym pomaga. Doniesienia naukowe wskazują na bardzo ważną rolę fizjoterapii, wdrażanej na tym etapie opieki nad chorymi. KIF w oparciu o materiał przygotowany przez WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) przygotował przewodnik dla osób, które przeszły COVID: https://kif.info.pl/fizjoterapeuci-wspieraja-chorych-po-covid-19/
Informator „Wsparcie w samodzielnej rehabilitacji po przebyciu choroby związanej z COVID-19” to ściągawka zarówno dla pacjenta, jak i jego opiekuna, ale jeśli cokolwiek jest niejasne, zawsze można skontaktować się z fizjoterapeutą. Każda placówka, która opiekuje się pacjentami zakażonymi koronawirusem może otrzymać ten pomocny materiał bezpłatnie, kontaktując się z Działem Marketingu KIF: [email protected]
Niezwykle istotne, aby fizjoterapia była dostępna dla wszystkich chorych, którzy jej potrzebują. Pozwoli to bowiem na możliwie szybki powrót do pełnej sprawności i aktywności zawodowej. To z kolei zminimalizuje wpływ długofalowych skutków pandemii na nasze życie społeczne i gospodarcze.
Dlaczego część lekarzy nie informuje o możliwości korzystania z pomocy fizjoterapeuty? Czy działania fizjoterapeuty mają podstawy naukowe?
AP: To pewnie pytanie do tych lekarzy. Warto podkreślić, że zawód fizjoterapeuty jest samodzielnym zawodem medycznym, a sama fizjoterapia dedykowana chorym z zaburzeniami oddechowymi, chorobami płuc, przebywającym na oddziałach intensywnej terapii ma bardzo solidne podstawy naukowe, wskazujące na jej wysoką skuteczność. Pierwsze specjalistyczne oddziały rehabilitacji pacjentów z COVID-19 powstały zaraz po wybuchu pierwszej fali pandemii. Fizjoterapeuta jest bardzo ważnym członkiem zespołu medycznego, opiekującego się pacjentem. Taki model funkcjonuje w większości dobrze rozwiniętych systemów opieki zdrowotnej w Europie i na świecie. Dziś to, że fizjoterapia jest bardzo ważnym elementem leczenia w większości schorzeń jest jasne, jak słońce.
Dziękujemy za wywiad i życzymy wielu sukcesów w pełnieniu nowej roli.
