PL

Dobrostan medyków – badanie ankietowe

Krajowa Izba Fizjoterapeutów objęła patronatem honorowym przedsięwzięcie Fundacji Nie Widać Po Mnie: “Zdrowy medyk – badanie dobrostanu medyków w Polsce”. To pierwsza taka ankieta, mająca ocenić zdrowie psychiczne szeroko rozumianej kadry medycznej, w tym także fizjoterapeutów, którzy choć są ważnym ogniwem w łańcuchu systemu opieki zdrowotnej, to często w badaniach dobrostanu do tej pory byli pomijani. Fundacja podkreśla, że chce to zmienić.  

– Fizjoterapeuta jest blisko pacjenta, towarzyszy mu regularnie w walce o sprawność, spędza z nim wiele godzin, siłą rzeczy współodczuwa emocje. Zdarza się przecież, że mimo podejmowanej walki, nie da się wygrać z chorobą, co jest trudnym doświadczeniem także dla fizjoterapeuty. Praca daje ogrom satysfakcji, gdy są postępy, ale jednocześnie bardzo obciąża w sytuacjach kryzysowych, gdy medycyna staje się bezradna. Warto, byśmy zatroszczyli się o siebie samych, bo wtedy lepiej możemy pomagać innym – mówi prezes Krajowej Rady Fizjoterapeutów dr Tomasz Dybek.

Na dotychczasowe ignorowanie tej grupy zawodowej może wpływać fakt, że zazwyczaj fizjoterapeuci nie biorą udziału w diagnostyce, rzadko muszą przekazać pacjentowi trudne wiadomości o ich stanie zdrowia, i wydawać by się mogło, że otoczenie pracy sprzyja utrzymaniu większej równowagi. Co więcej, jest to zawód dość młody – szacuje się, że średnia wieku to 38 lat. Jednak te wszystkie założenia mogą okazać się mylne.

Nie zapominajmy bowiem, że fizjoterapeuci niejednokrotnie są częścią zespołu medycznego – zwłaszcza na oddziałach urazowych czy powypadkowych. Od ich pracy zależy odzyskanie przez poszkodowanych przynajmniej częściowej sprawności fizycznej. Na co dzień, nie tylko w tych szczególnych sytuacjach, mierzą się z frustracją pacjentów wywołaną bólem i niesprawnością fizyczną, którą potęgują jeszcze ograniczenia systemowe i długi czas oczekiwania na rehabilitację.

Jednocześnie fizjoterapia nie należy do zawodów chętnie wybieranych, chociaż cieszy się aż 79% zaufaniem społecznym. Zgodnie z danymi Krajowej Izby Fizjoterapeutów w tym zawodzie zarejestrowanych jest 75 243 osoby, z czego ponad 55 tys. to kobiety. Rośnie jednak zapotrzebowanie na tego typu usługi. W 2022 r. skorzystało z nich o 20% więcej osób niż w roku poprzedzającym. To wpływa na przeciążenie fizjoterapeutów i nadmiar obowiązków i sprawia, że praca staje się niezwykle wymagająca zarówno fizycznie, jak i psychicznie.

W Polsce brakuje ogólnych danych na temat dobrostanu medyków. Aktualnymi nie dysponujemy również z zagranicznych sektorów ochrony zdrowia. Ostatnie, dość szerokie dane zbierane były podczas lub tuż po zakończeniu pandemii SARS Covid-19.  Przykładowo, ankieta przeprowadzone na Cyprze na przełomie 2020/2021 r. wykazała, że w czasie pandemii aż 75% fizjoterapeutów doświadczyło silnego lub umiarkowanego stresu związanego z pracą, 16% zmagało się z depresją, a 12% z zespołem stresu pourazowego.

Tymczasem wyniki podobnego badania w Portugalii wykazały, że 40% fizjoterapeutów w okresie pandemii doświadczyło wypalenia zawodowego i osobistego, a 25% wypalenia związanego z pacjentem. – W badaniu Fundacji Nie Widać Po Mnie odsuwamy na bok już wspomnienia pandemii – podkreśla Urszula Szybowicz, prezes Fundacji Nie Widać Po Mnie. – Chcemy przyjrzeć się temu, jak elementy ryzyka wpisane w ten zawód medyczny wpływają na dobrostan psychiczny fizjoterapeutów. Są oni równie ważnym ogniwem całego łańcucha usług, a utrzymanie przez nich równowagi i zadowolenia przekłada się także na satysfakcję pacjentów i jakość realizowanych świadczeń. O fizjoterapeutów również musimy zadbać. Dlatego liczymy, że raport, który powstanie w wyniku badania będzie punktem wyjścia do zmian i stworzenia płaszczyzny pomocy psychologicznej, na którą będą oni mogli liczyć w kryzysie.

Badanie jest anonimowe. Trwać będzie do lipca 2025 r., a link do ankiety KIF udostępni wszystkim swoim członkom w bezpośredniej wiadomości wysłanej pocztą elektroniczną.

Zachęcamy do odpowiedzi.

 

Źródła: 
Chatzittofis A, Karanikola M, Michailidou K, Constantinidou A. Impact of the COVID-19 Pandemic on the Mental Health of Healthcare Workers. Int J Environ Res Public Health. 2021 Feb 3;18(4):1435. doi: 10.3390/ijerph18041435. PMID: 33546513; PMCID: PMC7913751. 
Jácome C, Seixas A, Serrão C, Teixeira A, Castro L, Duarte I. Burnout in Portuguese physiotherapists during COVID-19 pandemic. Physiother Res Int. 2021 Jul;26(3):e1915. doi: 10.1002/pri.1915. Epub 2021 May 26. PMID: 34036672; PMCID: PMC8209831.